Pod koniec lat 70. XIX wieku w okolicach rzeki Jasień na łódzkim Widzewie powstaje Widzewska Manufaktura. Fabryka wyrobów bawełnianych przez kolejne dziesięciolecia przechodzi z rąk do rąk (m.in.; J. Kunitzer, J. Heinzl). W trakcie I wojny światowej produkcja zostaje wstrzymana, aż do roku 1919, kiedy to właścicielem zostaje Oskar Kon. Zatrudnia wówczas 300 osób. Podczas II wojny światowej staje się częścią niemieckiego przedsiębiorstwa zajmującego się produkcją włókien i wiskozy. W 1945 fabryka zostaje znacjonalizowana, a cztery lata później podzielona na trzy przedsiębiorstwa m.in.; Widzewskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. „1-maja”, w którym nadal produkuje się przędzę. W szczytowym momencie w zakładzie pracuje około 8 tysięcy osób, (w większości kobiet), które mają do dyspozycji m.in. przychodnię, dom kultury „Prząśniczka”, sale konferencyjne, przedszkola, żłobek, stołówkę, czy ośrodek wypoczynkowy w Teofilowie koło Spały. Po przemianach ustrojowych w 1989 roku, przedsiębiorstwo, wraz z całym sektorem przemysłu lekkiego w Łodzi chyli się ku upadkowi. Widzewskiemu zakładowi, funkcjonującemu od 1991 roku pod nazwą „Wi-Ma” udaje się przetrwać najdłużej. Sukcesywnie zmniejsza się skala produkcji, aż do całkowitego jej zatrzymania w 2009 roku. Pomimo prób przekształcenia działalności, przedsiębiorstwo zostaje zamknięte w 2012.

***

Andrzej Nowicki (1951-2018) – mój ojciec, rozpoczął pracę w zakładzie w 1971 i pracował w nim na stanowiskach biurowych i produkcyjnych nieprzerwanie 37 lat. W tym samym zakładzie w latach 1977 - 2000 pracowała także Halina Nowicka (moja matka).
Mecze ping-ponga z ojcem w wypożyczalni sprzętu turystycznego, rajdy urządzane po korytarzach biurowca typu Lipsk, biuro mamy w dziale rachuby, gwiazdki w świetlicy zakładowej, ciemnia fotograficzna ojca, portiernie, gabinety, piwniczne labirynty wyznaczały topografię mojego dzieciństwa, a jej scenografię maszyny do pisania, ogromne kalkulatory, metalowe biurka z ciężkimi szufladami, ogromne dziurkacze, stare radia Unitra, aluminiowe żaluzje, paprotki, wykładziny PCV, stojące popielniczki, kawa w szklankach, stosy teczek i akt, tabelki wypełnione cyframi. Jednak przędzalnia, czyli serce zakładu na długo pozostawała przede mną tajemnicą.

***

Ojciec był kronikarzem zwyczajności, beznamiętnej codziennej rutyny, nudy. Podręczną kamerą cyfrową nagrywał wszystko. Uroczystości rodzinne, zdarzenia drogowe, statyczne krajobrazy widziane z okna na dziesiątym piętrze, jazdę tramwajem, eksponaty muzealne, osobliwości przyrody i banał świata. Jego filmy to nie krótkie migawki, a kilkudziesięciominutowe, mozolnie długie ujęcia – nieruchome kadry, bez montażu i często bez jakiejkolwiek narracji. Potrafił ustawić kamerę na statywie, tylko po to, aby zarejestrować świąteczne rodzinne śniadanie. Następnie zmuszał nas, abyśmy oglądali to przy świątecznym obiedzie. W 2007 przeczuwając rychły upadek ostatniego bastionu łodzi włókienniczej, zabrał kamerę do pracy i sfilmował cały cykl produkcji przędzalni średnioprzędnej, na której pracował niedgyś jako mistrz.

Niniejszy materiał dźwiękowy, wraz z komentarzem ojca oprowadzającego po zakamarkach Wi-My, został przeze mnie odseparowany od warstwy video, aby wyeksponować akustyczny fenomen przędzalni.